Powrót
Droga Mleczna


Układ Słoneczny, którego elementem jest Ziemia należy do galaktyki Drogi Mlecznej. Niekiedy Droga Mleczna bywa nazywana po prostu Galaktyką, ale dla odróżnienia od innych obecnych we wszechświecie galaktyk pisze się ją wielką literą. Według mitologii greckiej Droga Mleczna powstała z kropli mleka, którym Hera karmiła syna Zeusa – Heraklesa. W skład Drogi Mlecznej wchodzi od 100 do 400 miliardów gwiazd. Średnica naszej galaktyki wynosi w przybliżeniu 100 tysięcy lat świetlnych a jej grubość szacowana jest na około tysiąc lat świetlnych.

Odnośniki


Nasza Galaktyka


Droga Mleczna podczas obserwacji nieba widziana jest jako jasna smuga przecinająca nieboskłon. Jednak jeśli chcemy ją zaobserwować musimy znaleźć miejsce o niewielkim stopniu zanieczyszczenia światłem. Kształt smugi jaki możemy zaobserwować spowodowany jest tym, że Ziemia jako jedna z planet Układu Słonecznego wchodzącego w skład Drogi Mlecznej, znajduje się w pobliżu płaszczyzny jej dysku. Droga Mleczna najjaśniej świeci w okolicach gwiazdozbioru Strzelca, w tym właśnie kierunku znajduje się jej centrum. W kierunku północnym Pas Drogi Mlecznej sięga do gwiazdozbioru Kasjopei, na południu zaś do gwiazdozbioru Krzyża Południa. Takie położenie odzwierciedla nachylenie płaszczyzny równika galaktycznego do płaszczyzny równika ziemskiego. Dodatkowo płaszczyzna Drogi Mlecznej jest stosunkowo silnie nachylona w stosunku do orbity ziemskiej, czyli ekliptyki.

W 2004 roku naukowcy podali, że szacunkowy wiek Drogi Mlecznej obliczony na podstawie pomiarów stężenia berylu w gwiazdach jednej z gromad, wynosi około 14 miliardów lat. Droga Mleczna prawdopodobnie należy do grupy galaktyk spiralnych z poprzeczką SBc lub SBb, jej masa wynosi natomiast około 1012 mas Słońca.

Średnica dysku galaktycznego oceniana jest na około 100-120 tysięcy lat świetlnych. Gdyby spojrzeć na Galaktykę z boku, jej kształt przypomina dysk ze zgrubieniem soczewkowatym w środkowej części. Centrum Drogi Mlecznej jest położone w odległości około 28 tysięcy lat świetlnych od Słońca. Niestety, z powodu położenia Układu Słonecznego wewnątrz dysku Galaktyki badanie jej struktury jest w znacznym stopniu utrudnione.


Ciekawosti


Droga Mleczna jest pełna pyłu i gazu. Nasza Galaktyka ma około 100 tysięcy lat świetlnych, z czego widzimy tylko około 6000 lat świetlnych aż do dysku w widmie widzialnym. Pomimo ograniczenia widoczności przez światło, pierścień Drogi Mlecznej można dostrzec na nocnym niebie.

Grubość pyłu odbija światło widzialne, jednak podczerwień może przejść przez warstwy pyłu, co sprawia, że takie urządzenia jak teleskopy podczerwieni (np. Teleskop Kosmiczny Spitzera) są niezwykle cennymi narzędzi w mapowaniu i studiowaniu galaktyki. Spitzer może obserwować przez pył, aby dać nam podgląd, co dzieje się w centrum galaktyki i w regionach formowania się gwiazd.

Większość większych galaktyk ma masywne czarne dziury (SMBH) w centrum, a Droga Mleczna nie jest wyjątkiem. Centrum naszej galaktyki jest nazywane Sagittarius A*, masywne źródło fal radiowych, które uważa się za czarną dziurę, mierzy 22,5 miliona km w poprzek i jest tym samym wielkości orbity Merkurego.

Wszystkie masy próbują dostać się do czarnej dziury (tworzy się tzw. dysk akrecyjny), co tworzy tarczę, która ma 4,6 miliona razy masę naszego Słońca.

Najnowsze szacunki ustalają wiek Wszechświata na około 13 700 000 000 lat. Najstarsze gwiazdy w naszej Drodze Mlecznej znajdują się w gromadach kulistych, a wiek naszej galaktyki jest określany przez pomiar wieku tych gwiazd, a następnie ekstrapolacji wieku, który je poprzedza.

Droga Mleczna jest częścią jeszcze większej struktury galaktyk. Nasi najbliżsi sąsiedzi zawierają Duży i Mały Obłok Magellana oraz Galaktyka Andromedy – najbliższą galaktykę spiralną do Drogi Mlecznej. Wraz z około 50 innymi galaktykami Droga Mleczna i jego najbliższe otoczenie tworzą klaster zwany Grupą Lokalną.

A jednak jest to nadal tylko niewielka część naszej gwiezdnej okolicy. Droga Mleczna jest częścią jeszcze większej grupy galaktyk znanych jako supergromada Virgo. Supergromady są to grupy galaktyk na bardzo dużych skalach mierzących setki milionów lat świetlnych średnicy. Pomiędzy tymi supergromadami są duże obszary otwartej przestrzeni, gdzie sondy kosmiczne napotkają bardzo mało galaktyk lub materii.

W przypadku supergromady Virgo co najmniej 100 grup galaktyk i gromad znajduje się w jej masywnej średnicy – 33 megaparseki (110 mln lat świetlnych).

Droga Mleczna, wraz ze wszystkim we Wszechświecie, porusza się w przestrzeni. Ziemia porusza się wokół Słońca, Słońce wokół Drogi Mlecznej i Droga Mleczna w ramach Grupy Lokalnej, która porusza się względem kosmicznego promieniowania tła (CMB) – promieniowania pozostałego po Wielkim Wybuchu.

CMB to wygodny punkt odniesienia do wykorzystania przy określaniu prędkości rzeczy we wszechświecie. W stosunku do CMB, Lokalna Grupa porusza się z prędkością około 600 km/s, co przekłada się na około 2 200 000 km/h.